Terapija vestibularnog vertiga

TERAPIJA VESTIBULARNOG VERTIGA

Vertigo ili u narodu popularno vrtoglavica je trenutni gubitak orijentacije u prostoru i često se javlja kao posledica određenih poremećaja u organizmu. Kada pacijent oseća da se okreće oko sebe, reč je o subjektivnom vertigu, a ako pacijent oseća da se predmeti vrte oko njega reč je o objektivnom vertigu. Vrtoglavica nikada ne ide sama i obično je praćena teturanjem, ponekad mučninom i povraćanjem, a u propratne simptome spadaju oslabljen sluh, zujanje u ušima, glavobolja, poremećaji vida, govora, motorike i smanjen senzibilitet čitavog tela.

Dakle vrtoglavica je iluzija pokreta, odnosno osećaj kretanja u odsustvu spoljašnjeg uticaja.

Vrtoglavica nije bolest sama po sebi, već samo simptom koji ukazuje na neki poremećaj ili oboljenje organizma.

Otkrivanje uzroka vrtoglavice nije lak zadatak za lekare, jer ona može da se javi kao posledica čak sedamdeset različitih poremećaja. Ukoliko vrtoglavica traje nekoliko sekundi ili minuta a ponavlja se, ili nekoliko sati, pa i dana potrebno je javiti se lekaru. Savet je da svaku vrtoglavicu i nestabilnost treba shvatiti ozbiljno. Pacijent prvo treba da se javi lekaru, specijalisti opšte medicine, koji će ga nakon razgovora i pregleda uputiti otorinolaringologu i neurologu. Dalja dijagnostika podrazumeva laboratorijske analize krvi, pregled od strane specijaliste interne medicine i oftalmologa. Doppler krvnih sudova vrata, rentgensko snimanje vratnog dela kičme, skener ili magnetna rezonanca glave, rade se u zavisnosti od nalaza specijaliste otorinolaringologije i neurologije.

Postoje brojne podele vrtoglavica. Najčešća podela je prema topografiji uzročnika. Uzročnici vrtoglavice mogu biti centralni i periferni. Periferni su bezazleniji, mnogo češći i uglavnom su vezani za poremećaje u unutrašnjem uvu. Do njih najčešće dolazi usled benigne pozicione vrtoglavice, koja je kao što i sam njen naziv govori, bezazlena, a prouzrokovana naglim pokretima glave. Ovaj tip vrtoglavice uspešno se leči repozicionim manevrom, stručnim okretanjem pacijenta i njegove glave, što radi lekar specijalista otorinolaringologije. Drugi tipovi vrtoglavice perifernog porekla tretiraju se lekovima za poboljšanje cirkulacije unutrašnjeg uva i adaptacionim vežbama. U veoma retkim slučajevima, kada su vrtoglavice toliko izražene da značajno slabe kvalitet života, a konzervativna terapija ne dovodi do značajnog uspeha, pribegava se hirurškom lečenju.

Osim benignih uzročnika perifernu vrtoglavicu izazivaju i: zapaljenje živca za ravnotežu, uglavnom virusnog porekla, Menierova bolest unutrašnjeg uva, kada vrtoglavicu prate mučnina i povraćanje, zujanje u ušima i oslabljen sluh (na početku bolesti jednostrano, kasnije bolest može zahvatiti i drugo uvo), odredjeni lekovi i supstance, povrede unutrašnjeg uva, širenje zapaljenskog procesa iz srednjeg uva na unutrašnje uvo.

Kako bi se utvrdilo da li je vrtoglavica perifernog porekla, obično se nakon standardnog specijalističkog otorinolaringološkog pregleda radi ispitivanje sluha (audiometrija) i kalorijski test, odnosno ispitivanje centra za ravnotežu. Kalorijski test pacijenti ponekad doživljavaju kao neprijatnost, budući da se ubrizgavanjem tople i hladne vode u oba uva, ili toplog i hladnog vazduha (ukoliko postoji kontraindikacija za izvođenje testa vodom, kao što je na primer perforacija na bubnoj opni) izazivaju kratkotrajne vrtoglavice, ali je on od izuzetnog značaja u dijagnostičkom postupku, jer je veoma pouzdan.

Centralni uzročnici vrtoglavice čine drugu grupu uzroka i oni potiču iz mozga. Najčešći centralni uzročnici vrtoglavice u praksi su sledeći: moždani udar, multipla skleroza, tumor zadnje lobanjske jame, trauma, kao i trovanja pojedinim supstancama kao što su alkohol i sedativi.

Treba spomenuti i da zbog aterosklerotično suženih krvnih sudova u vratu, u uslovima slabijeg protoka krvi, često se događa da mozak privremeno ostane bez dovoljno kiseonika, što se može manifestovati vrtoglavicom, koja je najčešće praćena i poremećajem u sluhu, vidu, govoru, pokretima ili senzibilitetu. Vrtoglavica takođe može biti i simptom koj pratii migrenu, epilepsiju, zapaljenje mozga I moždanih ovojnica.

Nakon obavljene potrebne dijagnostike pristupa se lečenju vrtoglavice.

Terapija vrtoglavice, kao što smo spomenuli može biti medikamentozna, fizikalna i hirurška.

U medikamentoznoj terapiji koriste se lekovi koji omogućavaju da više krvi dospe u unutrašnje uvo(kohlearnu regiju). Kod blažih smetnji, odnosno sa manje od dva napada vrtoglavice tokom jednog meseca, potrebno je koristiti terapiju samo u fazi smetnji. Kod češćih napada, primenjuje se stalna terapija zavisno od stanja pacijenta. Važno je napomenuti da je u lečenju vrtoglavica potrebno strpljenje. Vreme potrebno za opravak jednostranog vestibularnog ispada je nekada i godinu dana, pri čemu se maksimum oporavka najčešće postigne za tri do šest meseci. Uz preparate koji povećavaju dotok krvi u kohlearni region može se koristiti i vitaminska terapija. U epizodama vrtoglavice koje su praćene mučninom i povraćanjem, koriste se i lekovi protiv navedenih tegoba, antiemetici.

U kliničkim studijama, zapravo jedino su lekovi koji poboljšavaju cirkulaciju unutrašnjeg uva I diuretici(za izbacivanje viška tečnosti) imali potvrđeno pozitivno dejstvo kod Menierove bolesti.

Zaključak je da primena lekova u medikamenoznoj terapiji perifernog vertiga, u pravim dozama, kroz dovoljno dug vremenski period dovodi do smanjenja trajanja i inteziteta napada vrtoglavica.

Dr Dana Brajović, Euromedik